Onze-Lieve-Vrouwekathedraal Antwerpen

Binnen verbaast de unieke architectuur door haar lichtwerking en harmonieuze verhoudingen. Toch is de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen meer dan een gotische parel. In elke eeuw heeft de Antwerpse kerkgemeenschap haar stempel gedrukt op de inrichting van haar gebedshuis. Bovendien hebben de historische wederwaardigheden van de stad hun sporen nagelaten. Zo vertelt de Antwerpse Kathedraal de organische groei van een samenleving en van een religieuze gemeenschap, startend van de late middeleeuwen, gaande over de periodes van de barok en de neo-gotiek en leidend tot vandaag.

Een cultureel hoogtepunt in deze geschiedenis is Pieter Paul Rubens, de grootmeester van de barokke schilderkunst. De Kathedraal van Antwerpen huisvest vier van zijn topwerken, waaronder De Kruisoprichting en De Kruisafneming. Minder bekend, maar daarom niet minder interessant is het epitaaf voor Jan Moretus en Martina Plantin. Een stralende Christus staat op uit zijn graf. In de centrale as van het kerkgebouw prijkt De Tenhemelopneming van Maria. Gerealiseerd tussen 1609 en 1627 geven de vier schilderijen mooi de artistieke ontwikkeling van de Antwerpse meester weer. Bovendien wordt deze collectie omringd door schilderijen van belangrijke voorlopers als Maarten De Vos en Otto Venius en navolgers als Cornelius Schut, die het ronde schilderij in de prachtige vieringtoren heeft gemaakt.

Terwijl het bestuur van de Antwerpse Kathedraal door de eeuwen heen vaak voor vernieuwende, hedendaagse kunst gekozen heeft, stokt deze innovatieve houding in de twintigste eeuw. De kloof tussen de wereld van de kunst en de wereld van de Kerk blijkt te groot. Sinds 2015 heeft het huidige kerkbestuur de draad echter weer opgepakt. Een aantal opvallende hedendaagse toevoegingen is daarvan het gevolg. De Man die het Kruis draagt van de Antwerpse kunstenaar Jan Fabre nodigt bezoekers uit om de christelijke geloofscultuur te balanceren. Hommage aan Rubens: De Kruisafneming is een werk van een andere Antwerpse kunstenaar, Sam Dillemans. Het is een verbijsterende interpretatie van het zeventiende-eeuwse meesterwerk waarnaast het hangt. De Catalaanse artiest Javier Pérez is de auteur van Corona, een werk uit 2012 – dus van voor er sprake was van het gelijknamige virus. De kwetsbare constructie verbeeldt tegelijk het lijden en de verrijzenis van Christus.

Een kunstvorm die om permanente creativiteit vraagt, is muziek. Op dit moment zijn drie muzikanten professioneel verbonden aan de Kathedraal van Antwerpen. Vooral in de liturgische diensten vullen ze de ruimte met oude en nieuwe religieuze muziek. Het barokke Metzler-orgel en het romantische Schyven-orgel spelen daarin een belangrijke rol.

De Kathedraal van Antwerpen is een schatkamer van geschiedenis en cultuur. Ze is tegelijk de thuis van de Katholieke gemeenschap van het bisdom Antwerpen. Met respect voor alle religieuze en levensbeschouwelijke achtergronden nodigt de Antwerpse Kathedraal uit om de diepere levensvragen toe te laten en in dat licht kennis te maken met Jezus Christus die voor allen een bron wil zijn van hoop en vrede.